Dashtnia
Ate here kur ujet t’kullue
E shoh une tuj u derdhe curril prej kronit,
E mbrapa per t’gjate prronit
Kah deti neper bar e lande tue shkue,
A thue se etja ujet e ka ngushtue;
Cuditem nder mend t’mija,
Pse ujet e prronit, tjerve qi u shqyme eten,
Prej dishirit me pi gjithmone lodhe veten,
E zemra e eme e thata
Per dastni shejte et nene s’ka e ngrata.
Ate here kur ujet t’kullue
E shoh une tuj u derdhe curril prej kronit,
E mbrapa per t’gjate prronit
Kah deti neper bar e lande tue shkue,
A thue se etja ujet e ka ngushtue;
Cuditem nder mend t’mija,
Pse ujet e prronit, tjerve qi u shqyme eten,
Prej dishirit me pi gjithmone lodhe veten,
E zemra e eme e thata
Per dastni shejte et nene s’ka e ngrata.
Shpresa
Nder t’tana fajet, qe n’toke nierzimi
Ban ma I madhi nder t’gjitha a’ disprimi,
Qi dan nierin prej mshrires s’Tynzot.
Ku s’asht Shpnesa, s’a’ Feja, as Dashtnija;
Kto virtyte, pse, s’bashkut lshojn rrezet;
Shqymen t’trija, ku njana nuk ndezet;
Vec prej njanes shelbimin pret kot.
Nder t’tana fajet, qe n’toke nierzimi
Ban ma I madhi nder t’gjitha a’ disprimi,
Qi dan nierin prej mshrires s’Tynzot.
Ku s’asht Shpnesa, s’a’ Feja, as Dashtnija;
Kto virtyte, pse, s’bashkut lshojn rrezet;
Shqymen t’trija, ku njana nuk ndezet;
Vec prej njanes shelbimin pret kot.
Feja
Jane do qi me zhvillue
Duen rrezet kah i merr dielli,
Pse shkojne tue rrokullue
Hyjzit e qielles, e bota;
Por t’tana fjale jane t’kota
Qi nieri i shkrete sndergjon.
Aq nalt nuk kapet kshilli
I nierit, e i ngele dija,
Ne kje se mbi flete t’mija,
M’u kape kah kroni i dijes,
Aj i shkreti nuk qindron.
Jane do qi me zhvillue
Duen rrezet kah i merr dielli,
Pse shkojne tue rrokullue
Hyjzit e qielles, e bota;
Por t’tana fjale jane t’kota
Qi nieri i shkrete sndergjon.
Aq nalt nuk kapet kshilli
I nierit, e i ngele dija,
Ne kje se mbi flete t’mija,
M’u kape kah kroni i dijes,
Aj i shkreti nuk qindron.
Ndihma e Zotit
Mbi toke t’zeze ku shtegton niri,
Qiella s’naltit pa shkelxye,
Ngele ma i forti e hupe ma i miri,
Gjujt s’punojn e zemra dron.
Punet e mbara per me u krye
Zemra duhet, duhet kshilli,
Per ne kjofte se anmik ast Qielli,
Ftofet zemra e kshillit shkon.
Mbi toke t’zeze ku shtegton niri,
Qiella s’naltit pa shkelxye,
Ngele ma i forti e hupe ma i miri,
Gjujt s’punojn e zemra dron.
Punet e mbara per me u krye
Zemra duhet, duhet kshilli,
Per ne kjofte se anmik ast Qielli,
Ftofet zemra e kshillit shkon.
Shqipnia e Lirë
Do t'valvitet m'Kaçanik
M'Kaçanik, po, do t'valvitet
Kuq e zi Flamuri i shqyptarëvet,
Përse toka, shqyp ku flitet,
Ajo vetë asht, qi prej t'Parvet
Trashigim na e kemi pasë:
Mbrendë i huej, jo, ma s'do t'shklasë,
Posë atëherë, kur vjen për mik.
Jo, po: na sod ktu sundojm;
Ktu s'hecë fjala e tjetër kuej;
Gjall Lirin' na nuk e lshojm,
S'njohim mbret as krajl të huej.
Zoti n'qiell e na mbi tokë:
Me gjithkënd vllazën e shokë,
Por se i cilli m'cak të vet.
Prande i huej, n'andërr m'e pa
Se vjen kurr e shklet ndër ne,
Drue se keq kishte me i ra;
Pse shqyptarët kanë ba nji bè
Bè të madhe ata kanë ba:
Për Shqypni në luftë me rra,
Me rra n'luftë me krajl e mbret,
E kur bjen në luftë shqyptari
Lidhë me besë ai ndërmjet veti,
E din hasmi se aty pari
Shungullon toka e gjimon deti:
Se bijn krenat fushës s'mejdanit
Do t'valvitet m'Kaçanik
M'Kaçanik, po, do t'valvitet
Kuq e zi Flamuri i shqyptarëvet,
Përse toka, shqyp ku flitet,
Ajo vetë asht, qi prej t'Parvet
Trashigim na e kemi pasë:
Mbrendë i huej, jo, ma s'do t'shklasë,
Posë atëherë, kur vjen për mik.
Jo, po: na sod ktu sundojm;
Ktu s'hecë fjala e tjetër kuej;
Gjall Lirin' na nuk e lshojm,
S'njohim mbret as krajl të huej.
Zoti n'qiell e na mbi tokë:
Me gjithkënd vllazën e shokë,
Por se i cilli m'cak të vet.
Prande i huej, n'andërr m'e pa
Se vjen kurr e shklet ndër ne,
Drue se keq kishte me i ra;
Pse shqyptarët kanë ba nji bè
Bè të madhe ata kanë ba:
Për Shqypni në luftë me rra,
Me rra n'luftë me krajl e mbret,
E kur bjen në luftë shqyptari
Lidhë me besë ai ndërmjet veti,
E din hasmi se aty pari
Shungullon toka e gjimon deti:
Se bijn krenat fushës s'mejdanit
Dashtnia Letersi - Gjergj Fishta Ate here kur ujet t’kullue
E shoh une tuj u derdhe curril prej kronit,
E mbrapa per t’gjate prronit
Kah deti neper bar e lande tue shkue,
A thue se etja ujet e ka ngushtue;
Cuditem nder mend t’mija,
Pse ujet e prronit, tjerve qi u shqyme eten,
Prej dishirit me pi gjithmone lodhe veten,
E zemra e eme e thata
Per dastni shejte et nene s’ka e ngrata.
E shoh une tuj u derdhe curril prej kronit,
E mbrapa per t’gjate prronit
Kah deti neper bar e lande tue shkue,
A thue se etja ujet e ka ngushtue;
Cuditem nder mend t’mija,
Pse ujet e prronit, tjerve qi u shqyme eten,
Prej dishirit me pi gjithmone lodhe veten,
E zemra e eme e thata
Per dastni shejte et nene s’ka e ngrata.
Dëshmorëve
O ata t'lumtë, qi dhanë jetën,
o ata t'lumtë, qi shkrinë vehten,
qi për Mbret e vend të Parëve,
qi për erz e nderë t'Shqiptarëve
derdhën gjakun tue luftue,
porsi t'Parët u pa'n punue!
Lehtë u kjoftë mbi vorr ledina,
but u kjofshin moti e stina,
ak'lli, bora e serotina:
e der' t' këndojë n'mal ndo' i Zanë,
e der' t' ketë n' detë ujë e ranë,
der' sa t'shndërisin diellë e hanë,
ata kurr mos u harrojshin,
n'kangë e n'valle por u këndojshin.
E njaj gjak, qi kanë dikue,
ban, o Zot, qi t'jesë tue velue
për m'ia xe zemrën Shqiptarit,
për kah vendi e gjuha e t'Parit!
O ata t'lumtë, qi dhanë jetën,
o ata t'lumtë, qi shkrinë vehten,
qi për Mbret e vend të Parëve,
qi për erz e nderë t'Shqiptarëve
derdhën gjakun tue luftue,
porsi t'Parët u pa'n punue!
Lehtë u kjoftë mbi vorr ledina,
but u kjofshin moti e stina,
ak'lli, bora e serotina:
e der' t' këndojë n'mal ndo' i Zanë,
e der' t' ketë n' detë ujë e ranë,
der' sa t'shndërisin diellë e hanë,
ata kurr mos u harrojshin,
n'kangë e n'valle por u këndojshin.
E njaj gjak, qi kanë dikue,
ban, o Zot, qi t'jesë tue velue
për m'ia xe zemrën Shqiptarit,
për kah vendi e gjuha e t'Parit!
Çohi të Dekun
E n'kjoftë se lypet prej s'hyjnueshmes Mri,
Qi flije t'bahet ndo'i shqyptar m'therore,
Qe, mue tek m'kini, merrni e m'bani fli
Për shqyptari, me shue çdo mni mizore. -
Oh! edhe pa mue Shqypnija kjoftë e rroftë,
E nami i sajë përjetë u trashigoftë!
Po: rrnoftë Shqypnija! E porsi krypa n'Dri
E porsi krandja e that n'nji flakada,
U shoftë me arë, me farë me mal e vrri
Kushdo shqyptar, qi s'brohoritë me za,
Kushdo shqyptar, qi s'brohoritë me uzdajë:
Oh! Rrnoftë Shqypnija! Rrnoftë Flamuri i sajë!
E n'kjoftë se lypet prej s'hyjnueshmes Mri,
Qi flije t'bahet ndo'i shqyptar m'therore,
Qe, mue tek m'kini, merrni e m'bani fli
Për shqyptari, me shue çdo mni mizore. -
Oh! edhe pa mue Shqypnija kjoftë e rroftë,
E nami i sajë përjetë u trashigoftë!
Po: rrnoftë Shqypnija! E porsi krypa n'Dri
E porsi krandja e that n'nji flakada,
U shoftë me arë, me farë me mal e vrri
Kushdo shqyptar, qi s'brohoritë me za,
Kushdo shqyptar, qi s'brohoritë me uzdajë:
Oh! Rrnoftë Shqypnija! Rrnoftë Flamuri i sajë!
Marash Uçi
Fetyra tipike e Shqiptarit: si i ri ushtar , guximtar , i shetitun , si burre , i urte , bujar , luftetar ; si plak , i peshuem , plot pervoje , bari , edukatuer . Marashi asht ne mendime . Len te bijte e Calit , ortake dhe niset per te Cun Mula , bajraktar i Hotit. ... Takohet me Bajraktarin . I difton , simbas lajmeve se dishkae rrezikshme po i kercenohet vendit. ...
Te nji mriz , te nji lejthi
kishin ndodhun tre bari
dy me dhen e nji me dhi
njani plak e dy te rinj.
Marash Uci e t'bijte e Calit
dy djelm t'lehte si shpezet e malit
Marash Uci e Uc Mehmetit
ane e m'ane i kisht'ra detit
kishte pa pronet e Mbretit
cak prej Hotit tue xane filli
der' ku piqet buka n 'diellit
pse , sa kje Marashi i ri
i pat dale Mbretit n'ushtri
me arme n'dore , me zjarrm ne gji
si qi doke asht n'Shqipni.
Burre i forte e trim si Zana
armet i kjene ketij baba e nana
babe tagabi e nane breshana
vella e moter dy pistolet
dy gjarpenusha prej Stambollet.
Ky kje lypun edhe gjetun
pat kene thirrun dhe pevetun
e n'kushtrim e n'gjyqe t 'bajrakut
e nder pre marre Karadakut
e kudo qi i doli prija
aty i dajti edhe trimeria.
Por si kripit i ra bora
e la kamba e e la dora
edhe i shkrehi armet besnike
njato arme qi n'kohe jetike
pa'n kene ndera e Arbenise kreshnike
e na doli bari malit
i shmrijak me t'bijte e Calit .
Prore Mashi djelmve t'Hotit
u kallxonte punet e motit
punet e motit , pune trimnie
si Shqiptari mbas lirie
e mbas beses s'bardhes Fe
bate deken si me le;
e u permende Ore e Zana
edhe u thote shum pune t'medhana
per lugat kur xehet hana
e per lufte qi me dragona
ban kulshedra n'vise tona
edhe i njihte ai mas mirit
sa dragoj jane robit t'njerit
mbi Rane t ' hjedhne e n'Ure t' Vezirit
Prande ' e dojshin gjithe barija
e ndigjojshin fjalet e tija
si kah pushka asht kah' urtija.
Po shka , Zot , ky Mashi sot
qi na a' vra e nuk ban za?
A thue i ra bisha nder berre
ja se toket i mbeten djerre
ja i punoi t'ngratit rreziku
pa buke n'shpi e gjeti mikun?
U' ku n'berre s'i ka ra
pse kurr marashi s'u a ' da
nuk kisht' mbetun ky pa e pa
m'e pase pa edhe e kisht vra
As s'i mbet ketij n'dere borxhlia
me' i qind dhen qi ka ke shpia
s'len borxhli me i vojtun t'birit
edhe miqte ia pret ma s'mirit
si edhe qete qi i ka si bueje
s'ia lane djerr token kurrkujte
Por as vete shka ka s'e di
"pa nndigjoni , o djelmte e mi ;
dilku ' i pune sot m'ka qillue
as nuk kam si rri pa shkue
nji here pse me pase per t'shpetue
zogu dore , pasha mue!
Vone e vone ke per ta xane
fjale i mocmi si e ka lane.
Se sa rri as vete s'e di
se nji jave , ase nji muej
Zot e di nuk mund ta quej .
Por n'kje thane prej Perendie
mos me shkele un ma n'keto hi'e
mos u xane ma pune trimnie
s'bardhes kohe qi ka prendue
ah , ju djelm , u kjosha true
per njate qi vran e kethi'lle!
me ma mbajte ju sot nji keshille...
Amanet un jam t'u lane
me ruejte gjane , me keqyrun sta'n
armet e mbush'ne mos me i dhane
me shoket t'uej kurr mos me u xane
mos m'u xane as mos m'u nga
pse n'dite t'ngushte keta u gjinden vella
si me pushke ashtu me uha.
T 'huejne me fjale mos ta poshtnoni
buken para , por t'ia shtroni
n'Shqiptari si a kene zakoni
me i besue , mos i besoni !
Edhe n'mend kinje nji fjale
zemren s'fryte me i lanun dale
fjalet per paje kurr mos me i ndale
ujit turbull mos me i ra
mos me dalun n'va t'pa va
me iu ruejtun rrases se lemueme
me i ruejtun shakes s'terbueme
me iu ruejte , po , grues se leshueme
vendin t'uej m'e dashte perore
me ruejte bese , mos me carte ndore".
Keshtu tha Mashi , e n'kambe u cue
vu xhurdine edhe u shtrengue
edhe ngjiti armet mizore
njato qi s'dijshin ndore,
pse n'dore t'Mashit guri Vlore
ndezte flake , po , flake vetime
epte gjame , nji gjame bubullime
porsi rr'feja kur shkrepe malit
Lamtumire! thote djemve t'Calit
Ven breshanen mbi cep t'krahit
e t'u djegun hijes s'ahit
hijes s'ahit , bri njai shpatit
ia behe n'Stane n'krye t'sahatit
Po , Zot, Mashi ka'a' tue shkue
qi nper shpat e neper perrue
po vjen hapin tue shpejtue
thue ' izet vjet s'i ka kalue?
N'Gjenoviq Marashi a ' nise
ke Cun Mula me konise
ke Cun Mula , shpi e rrebte
ku han buke i verbet e i shkrepte
n'ate fis t' Hotit shpi e pare
djale mbas djalit bajraktar
Prej mjesdite tur ra dielli
n'Gjenoviq kapet ai filli
n'Gjenoviq , te kulla e Cunit
n'ate kulle t'bardhe , mbi krye t'katunit.
"Mire se t'gjeje , or Cun i Mule!"
po i thote Mashi n'dere t'kulles
"Mire se vjen ti Marash Uci!"
ia kthen Cuni : "Po ty c't'nguci
me leshue gjane , me lanun sta'n
keshtu nm'u djege zhegut n'kete ane?"
A asht gja t'keq? a vec po drue
pse n'arme sot po t'shoh shtrengue?"
"S'a ' gja t'keq , jo nder bari
por nuk dij si a per Malsi ...
Zoti mire ka m'e punue
n'kjofte se besen s'kemi leshue
Kam kene n'Shkoder , mbrame kam ardhe
ke qaj miku faqe-bardhe
t'cil'n e njeh ti prej cekah motit
e m'ka marre besen e Zotit
me kuvende me Krene te Hotit
per nji fjale e jo ma vone
se n'kete nate , te Kisha e jone.
Cohu fjale , pra, Kreneve t'vendit
t'dalin n'Brigje n'log t'kuvendit
se do t'dal nji here ke shpia
me i shestue do pune te mia.
neser ne Shkoder prap do vete
ke qaj miku , iu ngjate jeta!
ta kete ndihme Malsia e shkreta,"
Keshtu tha Mashi , e duel me shkue
nper pishe t'zhegut pa pushue
s'ishte ngaeja me u hutue.
Njaj Cun Mula thote nji fjale:
madhi Zot , ty t'kjosha fale!
nder dy pune njana do dale
ase i shkojme Mbretit n'ushtri
ase lufte kem' me Mat t'Zi
si kjofte mbare , ashtu e bafte Zoti
Oren cuet por e ka Hoti.
po e coj fjale tash krenave t'vendit
t'dalin sonte m'log t' kuvendit
Aty punet kem me i peshue
mandej dalte si kjofte gjykue.
Fetyra tipike e Shqiptarit: si i ri ushtar , guximtar , i shetitun , si burre , i urte , bujar , luftetar ; si plak , i peshuem , plot pervoje , bari , edukatuer . Marashi asht ne mendime . Len te bijte e Calit , ortake dhe niset per te Cun Mula , bajraktar i Hotit. ... Takohet me Bajraktarin . I difton , simbas lajmeve se dishkae rrezikshme po i kercenohet vendit. ...
Te nji mriz , te nji lejthi
kishin ndodhun tre bari
dy me dhen e nji me dhi
njani plak e dy te rinj.
Marash Uci e t'bijte e Calit
dy djelm t'lehte si shpezet e malit
Marash Uci e Uc Mehmetit
ane e m'ane i kisht'ra detit
kishte pa pronet e Mbretit
cak prej Hotit tue xane filli
der' ku piqet buka n 'diellit
pse , sa kje Marashi i ri
i pat dale Mbretit n'ushtri
me arme n'dore , me zjarrm ne gji
si qi doke asht n'Shqipni.
Burre i forte e trim si Zana
armet i kjene ketij baba e nana
babe tagabi e nane breshana
vella e moter dy pistolet
dy gjarpenusha prej Stambollet.
Ky kje lypun edhe gjetun
pat kene thirrun dhe pevetun
e n'kushtrim e n'gjyqe t 'bajrakut
e nder pre marre Karadakut
e kudo qi i doli prija
aty i dajti edhe trimeria.
Por si kripit i ra bora
e la kamba e e la dora
edhe i shkrehi armet besnike
njato arme qi n'kohe jetike
pa'n kene ndera e Arbenise kreshnike
e na doli bari malit
i shmrijak me t'bijte e Calit .
Prore Mashi djelmve t'Hotit
u kallxonte punet e motit
punet e motit , pune trimnie
si Shqiptari mbas lirie
e mbas beses s'bardhes Fe
bate deken si me le;
e u permende Ore e Zana
edhe u thote shum pune t'medhana
per lugat kur xehet hana
e per lufte qi me dragona
ban kulshedra n'vise tona
edhe i njihte ai mas mirit
sa dragoj jane robit t'njerit
mbi Rane t ' hjedhne e n'Ure t' Vezirit
Prande ' e dojshin gjithe barija
e ndigjojshin fjalet e tija
si kah pushka asht kah' urtija.
Po shka , Zot , ky Mashi sot
qi na a' vra e nuk ban za?
A thue i ra bisha nder berre
ja se toket i mbeten djerre
ja i punoi t'ngratit rreziku
pa buke n'shpi e gjeti mikun?
U' ku n'berre s'i ka ra
pse kurr marashi s'u a ' da
nuk kisht' mbetun ky pa e pa
m'e pase pa edhe e kisht vra
As s'i mbet ketij n'dere borxhlia
me' i qind dhen qi ka ke shpia
s'len borxhli me i vojtun t'birit
edhe miqte ia pret ma s'mirit
si edhe qete qi i ka si bueje
s'ia lane djerr token kurrkujte
Por as vete shka ka s'e di
"pa nndigjoni , o djelmte e mi ;
dilku ' i pune sot m'ka qillue
as nuk kam si rri pa shkue
nji here pse me pase per t'shpetue
zogu dore , pasha mue!
Vone e vone ke per ta xane
fjale i mocmi si e ka lane.
Se sa rri as vete s'e di
se nji jave , ase nji muej
Zot e di nuk mund ta quej .
Por n'kje thane prej Perendie
mos me shkele un ma n'keto hi'e
mos u xane ma pune trimnie
s'bardhes kohe qi ka prendue
ah , ju djelm , u kjosha true
per njate qi vran e kethi'lle!
me ma mbajte ju sot nji keshille...
Amanet un jam t'u lane
me ruejte gjane , me keqyrun sta'n
armet e mbush'ne mos me i dhane
me shoket t'uej kurr mos me u xane
mos m'u xane as mos m'u nga
pse n'dite t'ngushte keta u gjinden vella
si me pushke ashtu me uha.
T 'huejne me fjale mos ta poshtnoni
buken para , por t'ia shtroni
n'Shqiptari si a kene zakoni
me i besue , mos i besoni !
Edhe n'mend kinje nji fjale
zemren s'fryte me i lanun dale
fjalet per paje kurr mos me i ndale
ujit turbull mos me i ra
mos me dalun n'va t'pa va
me iu ruejtun rrases se lemueme
me i ruejtun shakes s'terbueme
me iu ruejte , po , grues se leshueme
vendin t'uej m'e dashte perore
me ruejte bese , mos me carte ndore".
Keshtu tha Mashi , e n'kambe u cue
vu xhurdine edhe u shtrengue
edhe ngjiti armet mizore
njato qi s'dijshin ndore,
pse n'dore t'Mashit guri Vlore
ndezte flake , po , flake vetime
epte gjame , nji gjame bubullime
porsi rr'feja kur shkrepe malit
Lamtumire! thote djemve t'Calit
Ven breshanen mbi cep t'krahit
e t'u djegun hijes s'ahit
hijes s'ahit , bri njai shpatit
ia behe n'Stane n'krye t'sahatit
Po , Zot, Mashi ka'a' tue shkue
qi nper shpat e neper perrue
po vjen hapin tue shpejtue
thue ' izet vjet s'i ka kalue?
N'Gjenoviq Marashi a ' nise
ke Cun Mula me konise
ke Cun Mula , shpi e rrebte
ku han buke i verbet e i shkrepte
n'ate fis t' Hotit shpi e pare
djale mbas djalit bajraktar
Prej mjesdite tur ra dielli
n'Gjenoviq kapet ai filli
n'Gjenoviq , te kulla e Cunit
n'ate kulle t'bardhe , mbi krye t'katunit.
"Mire se t'gjeje , or Cun i Mule!"
po i thote Mashi n'dere t'kulles
"Mire se vjen ti Marash Uci!"
ia kthen Cuni : "Po ty c't'nguci
me leshue gjane , me lanun sta'n
keshtu nm'u djege zhegut n'kete ane?"
A asht gja t'keq? a vec po drue
pse n'arme sot po t'shoh shtrengue?"
"S'a ' gja t'keq , jo nder bari
por nuk dij si a per Malsi ...
Zoti mire ka m'e punue
n'kjofte se besen s'kemi leshue
Kam kene n'Shkoder , mbrame kam ardhe
ke qaj miku faqe-bardhe
t'cil'n e njeh ti prej cekah motit
e m'ka marre besen e Zotit
me kuvende me Krene te Hotit
per nji fjale e jo ma vone
se n'kete nate , te Kisha e jone.
Cohu fjale , pra, Kreneve t'vendit
t'dalin n'Brigje n'log t'kuvendit
se do t'dal nji here ke shpia
me i shestue do pune te mia.
neser ne Shkoder prap do vete
ke qaj miku , iu ngjate jeta!
ta kete ndihme Malsia e shkreta,"
Keshtu tha Mashi , e duel me shkue
nper pishe t'zhegut pa pushue
s'ishte ngaeja me u hutue.
Njaj Cun Mula thote nji fjale:
madhi Zot , ty t'kjosha fale!
nder dy pune njana do dale
ase i shkojme Mbretit n'ushtri
ase lufte kem' me Mat t'Zi
si kjofte mbare , ashtu e bafte Zoti
Oren cuet por e ka Hoti.
po e coj fjale tash krenave t'vendit
t'dalin sonte m'log t' kuvendit
Aty punet kem me i peshue
mandej dalte si kjofte gjykue.
Burrnija
Qitë dhambët përjashta, por si lata t'prehta
Zgavërr kërrçikët e plasarit shtanguem,
Kosën pështetun përmbi kocka t'ngrehta
T'cepit t'shpulpuem,
Atje n'moje t'mjerueme t'rruzullit,
Zymtë e me i hije t'trishtueme, t'përmnershme
Lshue krahëve' i havër t'zezë, si re thellimit,
Rrin Deka e tmerrshme.
Prej avisit t'humnerëve t'zgavrueme
Kthellët në rrashtë të thatë, plot mizori,
Të hapët tërthoren e natyrës s'krijueme
Kundron në mni,
E idhtë asa' i kërcënohet. Nji t'përqethët
Acar, at botë, natyrës i shkon, n'për tejza,
Amull të cilët mbrendë ia ngurron të njethët
E jetës ndër fejza.
Me u zbe nisë rrezja shi n'krue t'vet shkëlqyeshëm
Bres dryshku njeshet, n'atë shauret mbi rrota
Së moknes s'rrokullis e boshtit rryeshëm
I vjen rreth bota.
Felgruemun njerzit nën tjara struken;
Për nën kunora pshtimin ato lypin!
Depërtojnë retë e nalt kah qiella zhduken;
N'andrra t'dheut zdrypin.
Por kot. Mizore ajo kosë t'vet ka sjellë,
Shungllon thellimi për nën kupë t'Empirit;
Gjarpër rrufeja lvitet nëpër qiell
E nën kambë të nierit.
Kthellë shpërthe gjini i tokës. Tue bulurue
Gugson vullkani zhari, flakë e shkndija;
Tallaz m'tallaz nis deti me gjimue,
Ulëron stuhia.
E para dekës, atë herë, bijnë rob e mbreta;
Shkrehen mbretni, qytet kulm rroposen;
Shuhen krenija, po, dhe shkimet jeta
Ka' ajo sjell kosën.
T'poshtrat me t'eprat vise pshtiellen n'vaj,
E mnert kah kosa cepit t'dekës të shkulet;
Kah m'kërdhokla londit kërçiku i saj
Shekulli përlulet.
Vetëm s'përkulet para Dekës njai trimi,
N'zemër t'cilit nuk randojnë punë t'liga,
E që s'e ndalë ku atë ta lypë perlimi (detyra)
As paja as friga.
Për nën mburojë t'ndërgjegjes s'vet t'kullueme;
Atje n'kufi t'Atdheut ase n'truell
T'elterit shenjtë, pa u tutë, ai dekës s'shëmtueme
I rrin kundruell.
Përpara tijë shkon moti t'uj u endun:
Vjen fati i nierit tu u terrnue pa da;
Tash mreten n'burg, tash shkartha n'fron t'përmendun
Kanë për t'u pa.
Por, ngulë ai synin n'ideal t'naltueshëm,
Si' i kep, qi vala smundet n'det m'e e lkundun,
Sido qit t'dajë ndeshtrasha e dheut t'mjerueshëm,
Ngelë n'vend pa u tundun.
Jo po: as n'flakë t'armëve nuk veton ai sye,
As buzës humnerës nuk i dridhet themra:
Sheklli, po, mbarë me pasë për t'u shpërthye
S'i ban lak zemra.
Rekton mbarë jeta për nën fyell t'kërçik'e
Të dekës s'shëmtueme, s'përmnerëshme mizore:
Vetëm BURRNIJA - një BURRNI çelike
Asaj i rrshet dore.
Qitë dhambët përjashta, por si lata t'prehta
Zgavërr kërrçikët e plasarit shtanguem,
Kosën pështetun përmbi kocka t'ngrehta
T'cepit t'shpulpuem,
Atje n'moje t'mjerueme t'rruzullit,
Zymtë e me i hije t'trishtueme, t'përmnershme
Lshue krahëve' i havër t'zezë, si re thellimit,
Rrin Deka e tmerrshme.
Prej avisit t'humnerëve t'zgavrueme
Kthellët në rrashtë të thatë, plot mizori,
Të hapët tërthoren e natyrës s'krijueme
Kundron në mni,
E idhtë asa' i kërcënohet. Nji t'përqethët
Acar, at botë, natyrës i shkon, n'për tejza,
Amull të cilët mbrendë ia ngurron të njethët
E jetës ndër fejza.
Me u zbe nisë rrezja shi n'krue t'vet shkëlqyeshëm
Bres dryshku njeshet, n'atë shauret mbi rrota
Së moknes s'rrokullis e boshtit rryeshëm
I vjen rreth bota.
Felgruemun njerzit nën tjara struken;
Për nën kunora pshtimin ato lypin!
Depërtojnë retë e nalt kah qiella zhduken;
N'andrra t'dheut zdrypin.
Por kot. Mizore ajo kosë t'vet ka sjellë,
Shungllon thellimi për nën kupë t'Empirit;
Gjarpër rrufeja lvitet nëpër qiell
E nën kambë të nierit.
Kthellë shpërthe gjini i tokës. Tue bulurue
Gugson vullkani zhari, flakë e shkndija;
Tallaz m'tallaz nis deti me gjimue,
Ulëron stuhia.
E para dekës, atë herë, bijnë rob e mbreta;
Shkrehen mbretni, qytet kulm rroposen;
Shuhen krenija, po, dhe shkimet jeta
Ka' ajo sjell kosën.
T'poshtrat me t'eprat vise pshtiellen n'vaj,
E mnert kah kosa cepit t'dekës të shkulet;
Kah m'kërdhokla londit kërçiku i saj
Shekulli përlulet.
Vetëm s'përkulet para Dekës njai trimi,
N'zemër t'cilit nuk randojnë punë t'liga,
E që s'e ndalë ku atë ta lypë perlimi (detyra)
As paja as friga.
Për nën mburojë t'ndërgjegjes s'vet t'kullueme;
Atje n'kufi t'Atdheut ase n'truell
T'elterit shenjtë, pa u tutë, ai dekës s'shëmtueme
I rrin kundruell.
Përpara tijë shkon moti t'uj u endun:
Vjen fati i nierit tu u terrnue pa da;
Tash mreten n'burg, tash shkartha n'fron t'përmendun
Kanë për t'u pa.
Por, ngulë ai synin n'ideal t'naltueshëm,
Si' i kep, qi vala smundet n'det m'e e lkundun,
Sido qit t'dajë ndeshtrasha e dheut t'mjerueshëm,
Ngelë n'vend pa u tundun.
Jo po: as n'flakë t'armëve nuk veton ai sye,
As buzës humnerës nuk i dridhet themra:
Sheklli, po, mbarë me pasë për t'u shpërthye
S'i ban lak zemra.
Rekton mbarë jeta për nën fyell t'kërçik'e
Të dekës s'shëmtueme, s'përmnerëshme mizore:
Vetëm BURRNIJA - një BURRNI çelike
Asaj i rrshet dore.
SHËN FRANÇESKU I ASIZIT
Prej s' pangishmes ûjes s' arit,
Qi trazon nierin në zêmer,
Prej dishirit t' mbrapshtë t' krenarit
Qi me i vû vllazent nen thêmer,
N' ato t' mesmet t' egrat mota,
Kúr nen dhunë e Drejta prâte,
Para Hy'it randue isht' bota,
Edhe mnêrshem n' terr ofshâte,
2. Ishte bâ, po, ligjë krenija,
N' khetra t' fortit kjate i drejti,
N' vend sundote paudhnija,
Zot mbi gjâ isht' bâ dorshpejti.
M'armë m' shoshojn gjindja mberthye,
Lott e shkeluna të t' mjerit,
Keq kunora edhe perlye
Lypshin gjyqin kundra njerit.
3. Kur qe, ndiehet prej Parrizit
Nji 'i ngushllueshem zâ qielluer,
Serafinit t' lum t' Asizit
Qi me i thânun kështû muer:
– Shpija e ême âsht tu' u rrênue:
Çou, Françesk, shka rrin tue pritun?
Çou, Françesk, tash pa pritue,
Edhe shpin shko me m' goditun! –
4. N'atë fjalë t' ambel t'Pernedís
Shpejt Françesku po i rrin gati;
I a kthen shpinen gjâs e shpís,
Petkat tretë qi ja dha i ati,
E me 'i thes të vrashtë ai veshun,
Edhe m'kambë pa mbathun gjâ,
Me nji t' ashper litár njeshun
Fushës e malit thotë me zâ:
5. – Deh! Ndigjoni, o t' bijtë e ni'rit:
T' gjithë n' Tynëzonë ju vllazen jini;
Per jetë t' gzueshme t'naltë Empirit
Gjân e shekullit n' mní t' a kini,
Perse veç me pervûjtní,
Perse veç n' vobsi t' shêjtnueshme,
Perse veç me dashtuní
Gëzon nieri n' jetë t' amshueshme.
6. Kshtû i Asizit Serafini
N' dashtní shêjte ndezë, këndote;
N' atë zâ t' ambel Apenini
Anë e kand per máll jehote;
Edhe e ndiente zaje e djerre
Mal e fushë, pshatra e gjyteta,
Zâ'n e ndiente shpend e berre
Sheklli i ndjeu kto fjalë t' verteta.
7. E qe u shkrehen armët mizore,
Me anmiq u vendue besa,
U fashiten mnít gjaksore,
Edhe humbi n' atë zâ resa;
Dashtunija e ligja e Zotit
Xûne vend prap permbí dhé,
Krishtenimi, si 'i herë motit,
U pertri krejt n' jetë të ré.
8. Shpresë e ambel i u çil robit,
Qi n' travajë rrite tue kjá,
Pse bujari lott e kobit
Me dorë dhânse xû m' i a dá;
Edhe xûni m' i u pastrue
N' ftyrë kadifja vashvet t' reja;
Xû kunora me u nderue
Gjithmonë shêjte si e nep Feja.
9. Edhe atë herë, bujarë e mbreta
Lanë pellazet e madhnueshem,
I lanë trimat armët e veta
E n' kuvende të mjerueshem,
Prej dishirit t' sendve t' epra,
Në vobsí s' cillës i u kushtuene,
Me Silvestra e me Gjinepra:
Ata bashkë u vllazënuene.
10. N' mal t' Alvernes n' nji ag dite
Krejt Françesku marrë n' Tynëzonë
N' per vedrime të nji drite
Po skjurton si atje mâ vonë,
Per nen hije t' Flamrit t' ti
Veç mbi Fé e skam naltue,
Isht' tue dalë nji fis i rí
Luftët e Zotit me luftue.
11. Po skjurton Bonaventuren
Qi, me vapë t' nji Serafimit,
Mendes s' nierit i a shtron uren
Per me u kapë te kroj i Amshimit
Po skjurton, po, edhe Dun Skotin,
Cilli anmiqt e Asajë, qi n' Zêmer
Për nandë muej e barti Zotin,
Mende-kthielltë i vû nen thêmer.
12. Ezelinin, nieri t' dhunshem,
E sheh n' gjûj perpara Antonit,
E sheh mushkun trí dit ûnshem
Tu' u perkulun t' Pergjithmonit;
Edhe sheh sá prej Eufratit
Prej së lémes m' t' rame t' di'llit
Sá i bekuem âsht petku i Fratit,
Rrezet ky kah lshon t' Ungjillit.
13. Edhe i njeh sá bijt e tí
Fén e Krishtit t' amëshueme
Me gjak t' vet e bâjn dishmi
Nder krahina të mjerueme;
Sheh prap kryqa edhe tjara
Se n' krahnuer e permbi krye
Bijve t' skamit per punë t' mbara
Janë per kishë tuj u shkelxye.
14. Zêmer-knaqun n' kto vedrime
Xên me kndue Françesku atë hera:
– Zot i Madh e plot ngushllime,
Tý të kjoftë lavdi edhe ndera!
Levdue kjosh per rreze t' diellit,
Levdue kjosh per hânë t' argjântë,
Levdue kjosh per hyj të qiellit,
Levdue kjosh per t' kthielltë e t' vrântë! –
15. Mbi krah t' tij, ndejë zogu i verës,
E percjellë atë kndim t' hyjnueshem,
Edhe i ambli flladi e erës
E perkthen n' per gjeth t' blerueshëm.
Larg e larg n' per hapësire
Prej së kthielltë p'rherë Qytetit
Tue ardhë ndihet nji kumbë lire
Porsi e paqta vala e detit.
16. E nji Êjll nder Serafima
Nji mâ n' shêj, si drita e larta,
Tuj u djergun si vetima,
Per krah t' tij rreh fletët e arta,
E me rreze të bindueshme
M' trup t' shenjueme, kah e priri,
Njato varrë i a la t' hyjnueshme,
Prej kah rodh per né gjith hiri.
17. O ju t' bijt e ktij t' Vobegut,
Êmni i t' cillit tu' u permendun
Ndihet malit edhe bregut,
Kahdo rrezja t' shkojë tu' u endun,
Me ftyrë t' çiltë ju kqyrnje dhén,
Pse njerzimit, humbë n' mes t' territ,
Me dashtní tue mbajtun Fén,
Mproje u bât ju kundra ferrit.
18. Jú edhe i vorfni prind u ká
E i papasni n' ju gjên ndihmen;
Lott atij, qi rrin tue kjá,
Ju i a fshini e zbutni dhimen.
Ju n' pellaza e n' ksollë t' bueqarit
Pagjen shêjte gjithkah çoni,
Per nen thêmer të krenarit
Me u ndrydhë t' ligshtin nuk e lshoni.
19. Gajret, pra, nder sá t' vështira,
Qi u pershkohet n' ketë tokë jeta,
E amshueshmja perse e Mira
E ka dá nder kshille t' veta,
Se me skam e pervûjtní,
Me dashtní, qi âsht prej Parrizit,
Ka me ngjatë p'rherë me lumní
Urdhni i Vobekut t' Asizit.
Prej s' pangishmes ûjes s' arit,
Qi trazon nierin në zêmer,
Prej dishirit t' mbrapshtë t' krenarit
Qi me i vû vllazent nen thêmer,
N' ato t' mesmet t' egrat mota,
Kúr nen dhunë e Drejta prâte,
Para Hy'it randue isht' bota,
Edhe mnêrshem n' terr ofshâte,
2. Ishte bâ, po, ligjë krenija,
N' khetra t' fortit kjate i drejti,
N' vend sundote paudhnija,
Zot mbi gjâ isht' bâ dorshpejti.
M'armë m' shoshojn gjindja mberthye,
Lott e shkeluna të t' mjerit,
Keq kunora edhe perlye
Lypshin gjyqin kundra njerit.
3. Kur qe, ndiehet prej Parrizit
Nji 'i ngushllueshem zâ qielluer,
Serafinit t' lum t' Asizit
Qi me i thânun kështû muer:
– Shpija e ême âsht tu' u rrênue:
Çou, Françesk, shka rrin tue pritun?
Çou, Françesk, tash pa pritue,
Edhe shpin shko me m' goditun! –
4. N'atë fjalë t' ambel t'Pernedís
Shpejt Françesku po i rrin gati;
I a kthen shpinen gjâs e shpís,
Petkat tretë qi ja dha i ati,
E me 'i thes të vrashtë ai veshun,
Edhe m'kambë pa mbathun gjâ,
Me nji t' ashper litár njeshun
Fushës e malit thotë me zâ:
5. – Deh! Ndigjoni, o t' bijtë e ni'rit:
T' gjithë n' Tynëzonë ju vllazen jini;
Per jetë t' gzueshme t'naltë Empirit
Gjân e shekullit n' mní t' a kini,
Perse veç me pervûjtní,
Perse veç n' vobsi t' shêjtnueshme,
Perse veç me dashtuní
Gëzon nieri n' jetë t' amshueshme.
6. Kshtû i Asizit Serafini
N' dashtní shêjte ndezë, këndote;
N' atë zâ t' ambel Apenini
Anë e kand per máll jehote;
Edhe e ndiente zaje e djerre
Mal e fushë, pshatra e gjyteta,
Zâ'n e ndiente shpend e berre
Sheklli i ndjeu kto fjalë t' verteta.
7. E qe u shkrehen armët mizore,
Me anmiq u vendue besa,
U fashiten mnít gjaksore,
Edhe humbi n' atë zâ resa;
Dashtunija e ligja e Zotit
Xûne vend prap permbí dhé,
Krishtenimi, si 'i herë motit,
U pertri krejt n' jetë të ré.
8. Shpresë e ambel i u çil robit,
Qi n' travajë rrite tue kjá,
Pse bujari lott e kobit
Me dorë dhânse xû m' i a dá;
Edhe xûni m' i u pastrue
N' ftyrë kadifja vashvet t' reja;
Xû kunora me u nderue
Gjithmonë shêjte si e nep Feja.
9. Edhe atë herë, bujarë e mbreta
Lanë pellazet e madhnueshem,
I lanë trimat armët e veta
E n' kuvende të mjerueshem,
Prej dishirit t' sendve t' epra,
Në vobsí s' cillës i u kushtuene,
Me Silvestra e me Gjinepra:
Ata bashkë u vllazënuene.
10. N' mal t' Alvernes n' nji ag dite
Krejt Françesku marrë n' Tynëzonë
N' per vedrime të nji drite
Po skjurton si atje mâ vonë,
Per nen hije t' Flamrit t' ti
Veç mbi Fé e skam naltue,
Isht' tue dalë nji fis i rí
Luftët e Zotit me luftue.
11. Po skjurton Bonaventuren
Qi, me vapë t' nji Serafimit,
Mendes s' nierit i a shtron uren
Per me u kapë te kroj i Amshimit
Po skjurton, po, edhe Dun Skotin,
Cilli anmiqt e Asajë, qi n' Zêmer
Për nandë muej e barti Zotin,
Mende-kthielltë i vû nen thêmer.
12. Ezelinin, nieri t' dhunshem,
E sheh n' gjûj perpara Antonit,
E sheh mushkun trí dit ûnshem
Tu' u perkulun t' Pergjithmonit;
Edhe sheh sá prej Eufratit
Prej së lémes m' t' rame t' di'llit
Sá i bekuem âsht petku i Fratit,
Rrezet ky kah lshon t' Ungjillit.
13. Edhe i njeh sá bijt e tí
Fén e Krishtit t' amëshueme
Me gjak t' vet e bâjn dishmi
Nder krahina të mjerueme;
Sheh prap kryqa edhe tjara
Se n' krahnuer e permbi krye
Bijve t' skamit per punë t' mbara
Janë per kishë tuj u shkelxye.
14. Zêmer-knaqun n' kto vedrime
Xên me kndue Françesku atë hera:
– Zot i Madh e plot ngushllime,
Tý të kjoftë lavdi edhe ndera!
Levdue kjosh per rreze t' diellit,
Levdue kjosh per hânë t' argjântë,
Levdue kjosh per hyj të qiellit,
Levdue kjosh per t' kthielltë e t' vrântë! –
15. Mbi krah t' tij, ndejë zogu i verës,
E percjellë atë kndim t' hyjnueshem,
Edhe i ambli flladi e erës
E perkthen n' per gjeth t' blerueshëm.
Larg e larg n' per hapësire
Prej së kthielltë p'rherë Qytetit
Tue ardhë ndihet nji kumbë lire
Porsi e paqta vala e detit.
16. E nji Êjll nder Serafima
Nji mâ n' shêj, si drita e larta,
Tuj u djergun si vetima,
Per krah t' tij rreh fletët e arta,
E me rreze të bindueshme
M' trup t' shenjueme, kah e priri,
Njato varrë i a la t' hyjnueshme,
Prej kah rodh per né gjith hiri.
17. O ju t' bijt e ktij t' Vobegut,
Êmni i t' cillit tu' u permendun
Ndihet malit edhe bregut,
Kahdo rrezja t' shkojë tu' u endun,
Me ftyrë t' çiltë ju kqyrnje dhén,
Pse njerzimit, humbë n' mes t' territ,
Me dashtní tue mbajtun Fén,
Mproje u bât ju kundra ferrit.
18. Jú edhe i vorfni prind u ká
E i papasni n' ju gjên ndihmen;
Lott atij, qi rrin tue kjá,
Ju i a fshini e zbutni dhimen.
Ju n' pellaza e n' ksollë t' bueqarit
Pagjen shêjte gjithkah çoni,
Per nen thêmer të krenarit
Me u ndrydhë t' ligshtin nuk e lshoni.
19. Gajret, pra, nder sá t' vështira,
Qi u pershkohet n' ketë tokë jeta,
E amshueshmja perse e Mira
E ka dá nder kshille t' veta,
Se me skam e pervûjtní,
Me dashtní, qi âsht prej Parrizit,
Ka me ngjatë p'rherë me lumní
Urdhni i Vobekut t' Asizit.
METAMORPHOSIS
Qe besa, or burra,
Nuk dij kah t'çajë,
Mbasi do t'thirret
Sod derri dajë...
Me anmiq t'Shqypnís
Un pa u frigue
Mjaft jam, i mjeri,
Kacagjelue.
Pse kam pasë thânun
Deri sivjet:
Lum aj qi shkrihet
Per atme t'vet;
Edhe kam pritun,
Mbas ktij mendimi,
Trimnisht per atme
Ç'farë do ndeshkimi.
Por tash, t'a dini
T'tânë rreth e çark,
Se mue m'ka hi
Sod lepri n'bark.
M'âsht bâ shtupë zêmra,
E m'la trimnija,
Si jam tue njoftun
Se ç'm'qet Shqypnija...
Po, po; kujdesi
Për Gegë e Toskë
Mue sod m'ka hjedhun
Si hút n'ketë prroskë,
Kû, ndêjë harû
Si dac n'govigj,
M'janë bâ, qe besa,
Kërçikët si vigj,
E shtati tjeter
Porsi degë pishe,
Thue se kam hanger
Haram gjâ kishe.
Si me pasë lé
M'ndo'i knetë n'Zejmên,
A me pasë ndêjun
Tue tredhun qen.
Ehu! t'kishe shkue
Pak mâ kadalë,
S'kisht' kênë nevoja
Me tjerrë ktû fjalë;
Përsè ishe màjun,
Si mâjet njala,
E punue m'kishte
Kuleta e fjala;
Porsi njatyne,
Qi ndêjë n'Shqypní,
Kujtojn se gjinden
Shi n'Australi;
E per dhé t't'Parvet
S'u bjen nder mend
Me sa per kpurdha
Qi bijn n'dervend.
Ata, eh t'paça!
Kanë spaten n'mjaltë,
E si balona,
Per ditë mâ t'naltë:
Per ditë t'u mâjun,
Si mâjet njala,
U punon m'shekull
Kuleta e fjala.
As per punë t'ême
S'kanë t'lodhët, hae i keq,
Me sá druen halen
Se i therë n'perpeq.
E pse, pra, t'rrekem
Pa i bâ gjâ kujë?
Persè t'a mbajë
Un shatin n'ujë?
A thue dishroni
Prej ktyne s'ligash
Gjithmonë me m'pamun
Si t'pimun shtrigash?
Ehu jo, bre burra,
S'kam lé per s'teprit!...
Mâ mirë u rrnueka
Me zêmer t'leprit...
Kam dá, t'a dini,
Me vjetë t'sivjetit
Me u shporrë Shqypnijet,
Me kênë i vetit.
E dij se kini
Ju t'gjith me m'shá,
E se me m'thirrun
Mâ s'kini vllá;
Por n'dashtë; le t'thohet
Se dredhoi Leka,
Veç kurr mos t'thohet
Se ka mbetë Leka.
T'a dijë Shqypnija
Prá, e sheklli mbarë,
Se mâ mbas sodit
Uu s'jam Shqyptár,
A ndiet, Zotni,
Qi rrini m'shkam?
Un mâ me sodjet
Shqyptár nuk jam.
M'thirrni si t'doni
U tham: Urdhno!
Zulù m'a njitni...
Shqyptár, por, jo.
Per mue Shqypnija
Kufij mâ s'ká,
Nuk kam kund atme
As fis, as vllá,
Fis kam mâ t'fortin
E vllá bujarin,
Per atme barkun,
Per erz kam arin.
Prandej, mbas sodit,
Kur t'm'leverdisin
Un kam me shndrrue
Sá herë t'due fisin.
Kshtû, kam me rá
Un n'mbramet Grek,
Kam me ndjehë n'nesret
Shkjá ja Zejbek.
Dér sod kjeç dhanun
Per gjuhë shqyptare:
Por shka, me sodjet,
Per mue dalët fare.
Per mue janë baras
Si bukë si pane,
Por due qi gjindja
Pa tê t'mos m'lâne.
Persè veç shqypja
Do folë n'Shqypní,
(Si duen me thânun
Nji palë zotní),
Kur me 'i gut'n Morgen!
A kali imera!
Me 'i dobra vecer!
A buona sera!
Mue punët të tana
M'hecin për fille,
E dér morrizi
M'qet drandofille?...
Luftët e Kastriotit
E t'Dukagjinit
Un kam me i mbajtun
Per dokrra hînit.
Sot per mue Leka
E Skanderbegu
Janë Palok Cuca
E Jaho Begu.
Mâ s'kam me i qitun
Zavall un krés
Per krena t'vendit
As per t'parë t'fés;
Kushdo per mue
Le t'jét i pár:
T'jetë dreq me bryna,
Por jo Shqyptár.
Pse krejt sod jeten
Un ndrrue e kam,
Kam lé per s'dytit:
Shqyptár mâ s'jam.
E prej se s'dytit
Kam lé sivjèt:
Kurdo t'pagzohem
A t'm'bâjn synèt,
Un due t'm'a njesin
Pantaleone
Pse mbarë bjen fjala
Me napolione.
Pantaleone,
O 'i tjeter êmen
Qi t'dáj se mashkull
Nuk jam, as fêmen:
Taman si duhet
Shqyptari t'jét,
Qi don me pasun
Kuleten xét.
Tash bjer kavallit,
O barku i êm,
Porsi bylbyli
Qi kndon mbi gêm!
Persè me sodjet
Nji jetë e ré
Do t'xâje filli
N'Shqypní per né.
Per né xén filli,
Po, koha arit,
Sod qi i rám mohit
Rodit t'Shqyptarit.
O i lum ti i lumi,
Si padishà
Tash ké m'u lkundun
Mbi ndo'i sofá.
Per né mbas sodit
Per çdo punë t'liga
Nuk do t'na marre
Mbi shekull friga.
Kemi per t'kênun
Si hy mbi tokë,
Kem' per t'zotnue
Pa dhimbë mbi shokë,
Kemi me shkelun
Mbi rrashtë t'Shqyptarvet,
Tue lànë mbas krahit
Burrnín e t'Parvet.
Tjerët kanë m'u ushqye
Me lakna t'veja.
Me shllinë (n'i paçin,
Medjè, dhênt plleja),
Ti ké me rrue
Bibâj e pata,
E makerona
Edhe sallata.
Tjerët kanë me shkimun
Edjen me hirrë;
Ti, veç a mundesh
Shampanjë e birrë.
Pa lodhë na menden
Per dhé e gjuhë t't'Parit,
Kem per t'kênë çmue
Prej zogjsh s'Shqyptarit.
S'ka per t'ngranë palla
Pse t'digjet ara
Ase mos t'gjindet
Kund rrushit fara.
Kúr per tý greza
Bâjn malit bungat
E mjaltë per tý
Kullojnë dér cungat.
Ehu! dy germaza
Sod kjeçë tue dashtë
E 'i plandc lastiket
Krejt mbrendë e jashtë:
Kjé at-herë tu' u zgjâ
Ti sá koteci,
E tu' u kuqë hunda
Mue m'kje si speci.
Oh! Kúr t'xâsh filli
Me vû ti strehë,
Sa t'u ngjatjetat
Ké per t'i njehë!
E ka me u gjetun
Ndo'i farë Orfeut
Qi lavdet t'ua
T'i a kndojë dheut.
E ti, tue qeshun
Kangë e kangtár,
Tash mban perkthesen:
Nuk jam Shqyptár
Mandej, kúr plakun
E lodhë prej vjamit,
Ké m'u dá shekllit,
(Per sherr t'Adamit),
Njata qi zhaben
N'ketë jetë t'a rrasen
Kshtû kanë me t'shkrue
Mbi vorr ty rrasen:
"Ktû njaj fatbardhi
Âsht tue pushue
Per Fé e per Atme
Qi pat jetue."
A thue se âsht vorri
Bash i Spartanvet
Qi n'Thermopila
Bânë báll Persjanvet...
Prá, bjer kavallit,
O barku i êm,
Porsi bylbyli
Qi kndon mbi gêm!
Qe besa, or burra,
Nuk dij kah t'çajë,
Mbasi do t'thirret
Sod derri dajë...
Me anmiq t'Shqypnís
Un pa u frigue
Mjaft jam, i mjeri,
Kacagjelue.
Pse kam pasë thânun
Deri sivjet:
Lum aj qi shkrihet
Per atme t'vet;
Edhe kam pritun,
Mbas ktij mendimi,
Trimnisht per atme
Ç'farë do ndeshkimi.
Por tash, t'a dini
T'tânë rreth e çark,
Se mue m'ka hi
Sod lepri n'bark.
M'âsht bâ shtupë zêmra,
E m'la trimnija,
Si jam tue njoftun
Se ç'm'qet Shqypnija...
Po, po; kujdesi
Për Gegë e Toskë
Mue sod m'ka hjedhun
Si hút n'ketë prroskë,
Kû, ndêjë harû
Si dac n'govigj,
M'janë bâ, qe besa,
Kërçikët si vigj,
E shtati tjeter
Porsi degë pishe,
Thue se kam hanger
Haram gjâ kishe.
Si me pasë lé
M'ndo'i knetë n'Zejmên,
A me pasë ndêjun
Tue tredhun qen.
Ehu! t'kishe shkue
Pak mâ kadalë,
S'kisht' kênë nevoja
Me tjerrë ktû fjalë;
Përsè ishe màjun,
Si mâjet njala,
E punue m'kishte
Kuleta e fjala;
Porsi njatyne,
Qi ndêjë n'Shqypní,
Kujtojn se gjinden
Shi n'Australi;
E per dhé t't'Parvet
S'u bjen nder mend
Me sa per kpurdha
Qi bijn n'dervend.
Ata, eh t'paça!
Kanë spaten n'mjaltë,
E si balona,
Per ditë mâ t'naltë:
Per ditë t'u mâjun,
Si mâjet njala,
U punon m'shekull
Kuleta e fjala.
As per punë t'ême
S'kanë t'lodhët, hae i keq,
Me sá druen halen
Se i therë n'perpeq.
E pse, pra, t'rrekem
Pa i bâ gjâ kujë?
Persè t'a mbajë
Un shatin n'ujë?
A thue dishroni
Prej ktyne s'ligash
Gjithmonë me m'pamun
Si t'pimun shtrigash?
Ehu jo, bre burra,
S'kam lé per s'teprit!...
Mâ mirë u rrnueka
Me zêmer t'leprit...
Kam dá, t'a dini,
Me vjetë t'sivjetit
Me u shporrë Shqypnijet,
Me kênë i vetit.
E dij se kini
Ju t'gjith me m'shá,
E se me m'thirrun
Mâ s'kini vllá;
Por n'dashtë; le t'thohet
Se dredhoi Leka,
Veç kurr mos t'thohet
Se ka mbetë Leka.
T'a dijë Shqypnija
Prá, e sheklli mbarë,
Se mâ mbas sodit
Uu s'jam Shqyptár,
A ndiet, Zotni,
Qi rrini m'shkam?
Un mâ me sodjet
Shqyptár nuk jam.
M'thirrni si t'doni
U tham: Urdhno!
Zulù m'a njitni...
Shqyptár, por, jo.
Per mue Shqypnija
Kufij mâ s'ká,
Nuk kam kund atme
As fis, as vllá,
Fis kam mâ t'fortin
E vllá bujarin,
Per atme barkun,
Per erz kam arin.
Prandej, mbas sodit,
Kur t'm'leverdisin
Un kam me shndrrue
Sá herë t'due fisin.
Kshtû, kam me rá
Un n'mbramet Grek,
Kam me ndjehë n'nesret
Shkjá ja Zejbek.
Dér sod kjeç dhanun
Per gjuhë shqyptare:
Por shka, me sodjet,
Per mue dalët fare.
Per mue janë baras
Si bukë si pane,
Por due qi gjindja
Pa tê t'mos m'lâne.
Persè veç shqypja
Do folë n'Shqypní,
(Si duen me thânun
Nji palë zotní),
Kur me 'i gut'n Morgen!
A kali imera!
Me 'i dobra vecer!
A buona sera!
Mue punët të tana
M'hecin për fille,
E dér morrizi
M'qet drandofille?...
Luftët e Kastriotit
E t'Dukagjinit
Un kam me i mbajtun
Per dokrra hînit.
Sot per mue Leka
E Skanderbegu
Janë Palok Cuca
E Jaho Begu.
Mâ s'kam me i qitun
Zavall un krés
Per krena t'vendit
As per t'parë t'fés;
Kushdo per mue
Le t'jét i pár:
T'jetë dreq me bryna,
Por jo Shqyptár.
Pse krejt sod jeten
Un ndrrue e kam,
Kam lé per s'dytit:
Shqyptár mâ s'jam.
E prej se s'dytit
Kam lé sivjèt:
Kurdo t'pagzohem
A t'm'bâjn synèt,
Un due t'm'a njesin
Pantaleone
Pse mbarë bjen fjala
Me napolione.
Pantaleone,
O 'i tjeter êmen
Qi t'dáj se mashkull
Nuk jam, as fêmen:
Taman si duhet
Shqyptari t'jét,
Qi don me pasun
Kuleten xét.
Tash bjer kavallit,
O barku i êm,
Porsi bylbyli
Qi kndon mbi gêm!
Persè me sodjet
Nji jetë e ré
Do t'xâje filli
N'Shqypní per né.
Per né xén filli,
Po, koha arit,
Sod qi i rám mohit
Rodit t'Shqyptarit.
O i lum ti i lumi,
Si padishà
Tash ké m'u lkundun
Mbi ndo'i sofá.
Per né mbas sodit
Per çdo punë t'liga
Nuk do t'na marre
Mbi shekull friga.
Kemi per t'kênun
Si hy mbi tokë,
Kem' per t'zotnue
Pa dhimbë mbi shokë,
Kemi me shkelun
Mbi rrashtë t'Shqyptarvet,
Tue lànë mbas krahit
Burrnín e t'Parvet.
Tjerët kanë m'u ushqye
Me lakna t'veja.
Me shllinë (n'i paçin,
Medjè, dhênt plleja),
Ti ké me rrue
Bibâj e pata,
E makerona
Edhe sallata.
Tjerët kanë me shkimun
Edjen me hirrë;
Ti, veç a mundesh
Shampanjë e birrë.
Pa lodhë na menden
Per dhé e gjuhë t't'Parit,
Kem per t'kênë çmue
Prej zogjsh s'Shqyptarit.
S'ka per t'ngranë palla
Pse t'digjet ara
Ase mos t'gjindet
Kund rrushit fara.
Kúr per tý greza
Bâjn malit bungat
E mjaltë per tý
Kullojnë dér cungat.
Ehu! dy germaza
Sod kjeçë tue dashtë
E 'i plandc lastiket
Krejt mbrendë e jashtë:
Kjé at-herë tu' u zgjâ
Ti sá koteci,
E tu' u kuqë hunda
Mue m'kje si speci.
Oh! Kúr t'xâsh filli
Me vû ti strehë,
Sa t'u ngjatjetat
Ké per t'i njehë!
E ka me u gjetun
Ndo'i farë Orfeut
Qi lavdet t'ua
T'i a kndojë dheut.
E ti, tue qeshun
Kangë e kangtár,
Tash mban perkthesen:
Nuk jam Shqyptár
Mandej, kúr plakun
E lodhë prej vjamit,
Ké m'u dá shekllit,
(Per sherr t'Adamit),
Njata qi zhaben
N'ketë jetë t'a rrasen
Kshtû kanë me t'shkrue
Mbi vorr ty rrasen:
"Ktû njaj fatbardhi
Âsht tue pushue
Per Fé e per Atme
Qi pat jetue."
A thue se âsht vorri
Bash i Spartanvet
Qi n'Thermopila
Bânë báll Persjanvet...
Prá, bjer kavallit,
O barku i êm,
Porsi bylbyli
Qi kndon mbi gêm!
Kur pata kenë ba Papë
Sonte vetë kam pasë nji kllapë
Kam pa n’andërr se m’banë Papë
Faj’n ia vë nji miku
Nji ky miku më pat thirrë
Dje mbasdite me pi birrë
N’hije t’gjanë t’nji fiku
Diku veç ndoj gotë ma tepër
Piva vetë, qi mendja lepër
Mue m’kje ba gjith’ natën
Si kje puna nuk po di
Veç po u tham’ si Papë i ri
Kam sjellë n’andërr patën
Mbasi cilsat n’dorë i mora
Kardinala e mosinjora
Un’ t’i la mbas dore
E t’fillova me sundue
Tuj bekue e tuj mallkue
Veshë me petka bore
Se shka t’zit’ n’at andërr bana
Mue ndër mend s’po m’binë të tana
I kam qitë n’harresë
Veç nji punë po m’bjen ndër mend:
Si Shqipnin ta vuna n’mend
Porsi i parë i Fés
Bana’ i ligjë un’ pikë ma s’parit
Qi i peshvijt t’jenë rod shqiptarit
Anë e kand n’Shqipni
E pse mue – shndritun me rreze
Shum’ m’u dukën shtatë dioçeze
M’dy pllambë vend Gegni
N’dioçez t’Lezhës un’ bana ‘i vizë
Edhe i bana ‘i kryq n’kurriz
Tuj ia pshtetë Nënshatit
Pukë e Iballë, Kthellë, Selitë
I bashkova me Mirditë
Nën sundim t’abatit -
Mandej lshova ‘i mallkim t’randë
- Gur e dhé, bëra më t’randë –
M’t.gjith’ njata ipeshkvij
Qi tue rrue petlla n’Shqipni
Biba t’pjekme “mish jahni”
Pata e pulastrij
Shkruejn ‘çarkorët” n’gjuhë të huej
Si asht’ dishiri i s’di se i kuje
N’fyt kti i dredhsha lakun!
E jo n’gjuhë t’ambël t’shqiptarëve
T’cilt’ për besë e Fe të Parëve
Rrkaje kanë derdhun gjakun
- Zot t’u kenun Krishti i lum
t’ana gjuhët ka dijt kotrum
Me gjithnduer kuvendit
Po, po popullit t’Israelit
Fole s’i ka n’gjuhë t’Schiapparellit…
Veç në gjuhë të vendit –
Atëherë un’, për t’u shtie mnerën
Do meshtarve, qi të mjerën
Kishe dugajë e kan’:
Qi, për t’mbushë ma mirë kuletën
Nuk kan’ turp me shitun veten
Ndër shkje e ndër taljan
Katër priftën m’fik i vara;
Dymbdhetë tjerë jashtë kishe i nxora;
Tridhetë lashë pa meshë
E tue dijt se faj’ i ksajë pune
Rrjedht pse shkollë t’huej kta zune
Un’ t’a çova peshë
Edhe atje kah Kisha e Madhe
Ndër do megje e do livadhe
T’ngrefa nji kolegj
Qi t’a mbusha me xhakona
Të gjith’ zgjedhë prej fisesh tona
N’msim aty me i rregjë
Por n’Shqipni pse nji meshtar
Po se prift, do t’jet shqiptar –
Shqiptar, po, pa dredha
Un’ rektor e profesor
Sakristan e baçevan
T’gjith’ shqiptarë i zgjodha
Mbasi ndreqa kto punë t’mbara
Jezuitët t’i vuna para
Me kamxhik në dorë
T’u dhashë det e t’u dhashë mal
N’kolegj t’tyne nji spital
Bana për malsorë
Atëherë kapa nji dajak
M’fretën t’huej e t’gjith vandak
T’i hodha andej detin
Edhe motrat salezjane
T’i flakrova n’tokë taljane
Me gjith’ Dom Gjon t’shkretin
As nuk çava shum’ pallavra
Me mungesha qi bajnë havra
Ndër shpia t’veta
T’rejat t’gjitha i shartova
Due me thanun se i martova
Plakat dheut i treta
E nuk di se ç’t’zit’ e motit
Kjeshë tue ba m’kët’ tokë t’Kastriotit
T’majkesh gjatë kllapin;
Por kur bana me kapë “plumin”
Nji dreq minit m’a xuer gjumin:
M’tokë m’a lshoi Papnin!
Sonte vetë kam pasë nji kllapë
Kam pa n’andërr se m’banë Papë
Faj’n ia vë nji miku
Nji ky miku më pat thirrë
Dje mbasdite me pi birrë
N’hije t’gjanë t’nji fiku
Diku veç ndoj gotë ma tepër
Piva vetë, qi mendja lepër
Mue m’kje ba gjith’ natën
Si kje puna nuk po di
Veç po u tham’ si Papë i ri
Kam sjellë n’andërr patën
Mbasi cilsat n’dorë i mora
Kardinala e mosinjora
Un’ t’i la mbas dore
E t’fillova me sundue
Tuj bekue e tuj mallkue
Veshë me petka bore
Se shka t’zit’ n’at andërr bana
Mue ndër mend s’po m’binë të tana
I kam qitë n’harresë
Veç nji punë po m’bjen ndër mend:
Si Shqipnin ta vuna n’mend
Porsi i parë i Fés
Bana’ i ligjë un’ pikë ma s’parit
Qi i peshvijt t’jenë rod shqiptarit
Anë e kand n’Shqipni
E pse mue – shndritun me rreze
Shum’ m’u dukën shtatë dioçeze
M’dy pllambë vend Gegni
N’dioçez t’Lezhës un’ bana ‘i vizë
Edhe i bana ‘i kryq n’kurriz
Tuj ia pshtetë Nënshatit
Pukë e Iballë, Kthellë, Selitë
I bashkova me Mirditë
Nën sundim t’abatit -
Mandej lshova ‘i mallkim t’randë
- Gur e dhé, bëra më t’randë –
M’t.gjith’ njata ipeshkvij
Qi tue rrue petlla n’Shqipni
Biba t’pjekme “mish jahni”
Pata e pulastrij
Shkruejn ‘çarkorët” n’gjuhë të huej
Si asht’ dishiri i s’di se i kuje
N’fyt kti i dredhsha lakun!
E jo n’gjuhë t’ambël t’shqiptarëve
T’cilt’ për besë e Fe të Parëve
Rrkaje kanë derdhun gjakun
- Zot t’u kenun Krishti i lum
t’ana gjuhët ka dijt kotrum
Me gjithnduer kuvendit
Po, po popullit t’Israelit
Fole s’i ka n’gjuhë t’Schiapparellit…
Veç në gjuhë të vendit –
Atëherë un’, për t’u shtie mnerën
Do meshtarve, qi të mjerën
Kishe dugajë e kan’:
Qi, për t’mbushë ma mirë kuletën
Nuk kan’ turp me shitun veten
Ndër shkje e ndër taljan
Katër priftën m’fik i vara;
Dymbdhetë tjerë jashtë kishe i nxora;
Tridhetë lashë pa meshë
E tue dijt se faj’ i ksajë pune
Rrjedht pse shkollë t’huej kta zune
Un’ t’a çova peshë
Edhe atje kah Kisha e Madhe
Ndër do megje e do livadhe
T’ngrefa nji kolegj
Qi t’a mbusha me xhakona
Të gjith’ zgjedhë prej fisesh tona
N’msim aty me i rregjë
Por n’Shqipni pse nji meshtar
Po se prift, do t’jet shqiptar –
Shqiptar, po, pa dredha
Un’ rektor e profesor
Sakristan e baçevan
T’gjith’ shqiptarë i zgjodha
Mbasi ndreqa kto punë t’mbara
Jezuitët t’i vuna para
Me kamxhik në dorë
T’u dhashë det e t’u dhashë mal
N’kolegj t’tyne nji spital
Bana për malsorë
Atëherë kapa nji dajak
M’fretën t’huej e t’gjith vandak
T’i hodha andej detin
Edhe motrat salezjane
T’i flakrova n’tokë taljane
Me gjith’ Dom Gjon t’shkretin
As nuk çava shum’ pallavra
Me mungesha qi bajnë havra
Ndër shpia t’veta
T’rejat t’gjitha i shartova
Due me thanun se i martova
Plakat dheut i treta
E nuk di se ç’t’zit’ e motit
Kjeshë tue ba m’kët’ tokë t’Kastriotit
T’majkesh gjatë kllapin;
Por kur bana me kapë “plumin”
Nji dreq minit m’a xuer gjumin:
M’tokë m’a lshoi Papnin!
Oso Kuka
Avdi Pasha , sundimtari i Shkodres , ankohet per mizori e rrenime , qe po kryente Vulo radoviq-i ne Vranine. Pasha "turcelit, i vete i pa djale , pohon se s'gjen nje burre shqiptare per t'i dale perballle Malaziasit. Oso Kuka , shkodrane , veshtron fjalne e Pashes , por s'duron kur ky thote se Shqiperia kishte mbete ne vasha. Provon se Shqiperia kishte akoma djelm e djelm si Zana , te gatcem me deke kurdohere t'i lype Mbreti, Atdheu , Kanuni, Besa e Feja.
Zot , c'ka thane njaj Avdi Pasha
paska mbete Shqipnia n'vasha,
qyshe se s'leka mbrende nje djale
n'ate Vranina mue sot me m'dale,
n'ate Vranine , n'ate t'zeze terthore
ku mbe'n djerr sa toke gratcore
ku mbe'n vithnat pa bageti
vec prej cubash t'Malit t'Zi
qi po vrasin djelmte e ri
qi po marrin lopet me vica
qi po presin dhente me ogica
qi po djegin kulla e stane
e po thajne kaq zemra nane!
Eh! po , Knjazi ke Cetina
ka leshuer cubat kah Vranina
Per me djegungur e dhe'
vec si t'nise degane me ne;
pse dushmani asht tue ndersy
toket e Mbretit per me i mesy
per me i mesy e me i rremby'.
Nji djale n'voter t'misha lla
pace m'ia lane t'amen me fsha
pace m'ia lane motren me kja;
t'mjeren moter , ehu! Pa vella,
e n'Vranine un kjece tu e qitun
cubat Knjazit per m'ia pritun
Por mue djale nuk m'ka qillue;
e n'Shqipni nji djale drangue
t'cilit mos t'i dhimbset jeta
per Daulet e trojet t'veta
fort kerkova e s'mund gjeta
Keshtu ankoi Pasha turceli
Oso Kuka paska ndi:
paska ndi , po , e kenka idhnue
m'sylah doren paska cue
me qite n'Pashen ka mendue
Por i urti kurr nuk ngutet
prej burrnise e jo prej tutet
prandej osja ndali doren
e as m'e xjerre s'e xuer mizoren
n'flete t'sylanit catallue
vec pa i fole s'mujt' me u durue:
Avdi Pashe , tha , me kadale!
Mos e thuej dy here ate fjale
se , per Dine e per Imane
t'baj qi t'kjaj e zeza nane!
T'baj qi t'kjaj pa "exhel" ty nana
pse n'Shqipni ka djelm si Zana
qi per Mbret e trojet t'veta
nuk u dhimbset gjaja as jeta;
e ku lype Mbreti e i lype Shqipnia
keta ma t'paret jane n'fush t'mejdanit
keta ma t'rrepte jane n'balte dushmanit
jane celik per the t'taganit.
Marre vetit kurr s'i lame!
pa kesule n'krye pa opange n'kambe
na per Mbret e per Atdhe
per kanu , per bese e Fe,
s'druem me ra nder pre te thyeshme
s'druem me mesy kalate e rrembyeshme
e kahdo qi t'bjere Shqiptari
shkon rrufeja tu' e ndeze zhari
pushke e bese pse na i la i Pari
e ti tash vjen na thue
se n'Shqipni nji djale drangue
qi per Mbret e trojet t'veta
nuk i dhimbet gjaja as jeta
fort kerkova e s'mund gjeta....
Por s'ke faj: pse zani i zi
ai ka dale , po , per shqipni
qyshe se erdhe Pasha turceli
cese edhe t'huejve sot Shqiptari
qiri n'kambe do t'rrije qyqari
si punue ne s'na ka i Pari
Por po i lame tash na keto fjale
Ne Vranine , qe , un jam tue dale
cubat Knjazit me t'ia ndale
Vec t'i lypi un dyzet vete
dyzet vete , po , djelm te lete
qi te desin ku t'zatesin
si mund t'lejne vec e n'Shqipni
a po t'ap besen e Zotit
se pa u djege un n'flake t'barotit
s'ka me u leshue per t'gjalle Vranina
Avdi Pasha kenka cue
Osos doren ka shtrengue
aferim , bre, ti Oso Kuka!
Se ty t'thote fjala edhe duka
qi ke le nji sokol malit.
Zgjidh ku t'jete , po , pika e djallit,
edhe del ti n'ate rranze boke
n'ate Vranina , ku t'zezat loke
qi kane mbelue , ehu ! djelmte e ri
qi kane kthye rejat n'gjini
jane tue t'prite si drita diellin.
Foli Pasha. Buze s'Cukalit
n'krye t'javes dielli kur u cue
per me shndrite mbi kobe t shek'llit
ku u perbuzne shuen e drejta
Qafes s'Kalase , qe , ceta e Osos
po merr rrugen kah Vranina
Cete e vogel , por kreshnike
dyzet vete ma s'jane me t'njelun
djelm te zgjedhun n'mal e n'verri
jo per duke e per pashi
por per zemer e trimeri
Oso Kuka u ka pri
Oso Kuka , i rr'fe prej qiellet
shoq nuk ka kah vrane e kthiellet.
A she ' i here , ka i bje' sokakut
se c'm'i bajne t' t'gjith tungjatjeta!
se c'permendereshem xheverdarja
m'i flakon mbi sup te krahit
si ajo rr'feja n'ate t'thellimit!
N'flete t'sylanit- fole bollash-
catalue i ka kuburet
t' mendereshmet motra t't'idhte taganit
qi ndermjet u rri kercnue
veshe e mbathe e n'arme shtrengue
shtatin div, e sy'n si zgjeta
Oso Kuka n'jelek t'arit
pash e m'pash po i bjen pazarit
Ngjite mbas tij vjen shpata e dekes
Soko Tona i Gurit t' Lekes
Soko Tona si Valbona
larg permende n'keto male tona
si per buke n'shpi t'tij te ngraneme,
si per pushke e bese te dhaneme
Thone se i ka nja tri nishane
tri nishane me firmane
per sherbim qi i baka Mbretit
ketej e andej valen e detit.
Mbrapa i shkon qa' i biri i t'mirit
Taro Pellumbi i Jegumirit
Mandej vine dy re mizore
du djelmoca prej zagore
Kacel Doda e Kerni Gila
rritun si moce e karajfila.
Ehu! bre Oso , Oso-rr' feja
c'kane me t'name dy vasha t'reja:
c'kane me t'name dy bija nane
n'ato mrize e n'ato stane
kur , kercunat , kane me ndi'
se ke zgjedhur dy dhandrra t'ri
me i perpjeke me Mal te Zi.
Po a thue e njeh njate kime-zi
qi e ka ballin si sini
qi e ka synin si duhi
qi i ka shat'llat si nji ari ?
Ai asht Coku i Mar'Kole Dinit
prej Kabashit t'Dukagjinit
trim i cartun , trim si Zane
i pa tate edhe i pa nane
dy gur njite , thone , s'i ka lane
Per mbas ketij vjen ceta tjeter
do ma t'ri , do prap ma t'vjeter
por t'gjith moce me trimeni
Me trimeri e bujari
vec per duke e per pashi
dane ma n'shej njaj Jup Qehaja
Galo Keqi e Sinanaja
Vuksan Gjeli e Met Zeneli
e nder t'gjith -porsi hylle-drite
Preng Markola prej Mirdite
lype per pushke ky e per pleqni
e'merr prej shkodre e n'Peshkopi
Veshe e mathe e m'arme shtrengue
thue se krushq po duen me shkue
nja mbas nj'i po i bien Pazarit
si ajo re , qi prej Tivarit
ngjitet zi terthor ' vetona
per me shkrepe ndokahe t'e vona;
edhe kapen m'ate breg Buene
ku n'nji lunder e rretuene
Vend n'ate lunder t'gjith kur zune
rreqase asht lundra e veli u nde
edhe nise asht porsi re
tue ca valen nper Liqe
tue ca valen kah Vranina
ku pa bate nam Cetina.
Avdi Pasha , sundimtari i Shkodres , ankohet per mizori e rrenime , qe po kryente Vulo radoviq-i ne Vranine. Pasha "turcelit, i vete i pa djale , pohon se s'gjen nje burre shqiptare per t'i dale perballle Malaziasit. Oso Kuka , shkodrane , veshtron fjalne e Pashes , por s'duron kur ky thote se Shqiperia kishte mbete ne vasha. Provon se Shqiperia kishte akoma djelm e djelm si Zana , te gatcem me deke kurdohere t'i lype Mbreti, Atdheu , Kanuni, Besa e Feja.
Zot , c'ka thane njaj Avdi Pasha
paska mbete Shqipnia n'vasha,
qyshe se s'leka mbrende nje djale
n'ate Vranina mue sot me m'dale,
n'ate Vranine , n'ate t'zeze terthore
ku mbe'n djerr sa toke gratcore
ku mbe'n vithnat pa bageti
vec prej cubash t'Malit t'Zi
qi po vrasin djelmte e ri
qi po marrin lopet me vica
qi po presin dhente me ogica
qi po djegin kulla e stane
e po thajne kaq zemra nane!
Eh! po , Knjazi ke Cetina
ka leshuer cubat kah Vranina
Per me djegungur e dhe'
vec si t'nise degane me ne;
pse dushmani asht tue ndersy
toket e Mbretit per me i mesy
per me i mesy e me i rremby'.
Nji djale n'voter t'misha lla
pace m'ia lane t'amen me fsha
pace m'ia lane motren me kja;
t'mjeren moter , ehu! Pa vella,
e n'Vranine un kjece tu e qitun
cubat Knjazit per m'ia pritun
Por mue djale nuk m'ka qillue;
e n'Shqipni nji djale drangue
t'cilit mos t'i dhimbset jeta
per Daulet e trojet t'veta
fort kerkova e s'mund gjeta
Keshtu ankoi Pasha turceli
Oso Kuka paska ndi:
paska ndi , po , e kenka idhnue
m'sylah doren paska cue
me qite n'Pashen ka mendue
Por i urti kurr nuk ngutet
prej burrnise e jo prej tutet
prandej osja ndali doren
e as m'e xjerre s'e xuer mizoren
n'flete t'sylanit catallue
vec pa i fole s'mujt' me u durue:
Avdi Pashe , tha , me kadale!
Mos e thuej dy here ate fjale
se , per Dine e per Imane
t'baj qi t'kjaj e zeza nane!
T'baj qi t'kjaj pa "exhel" ty nana
pse n'Shqipni ka djelm si Zana
qi per Mbret e trojet t'veta
nuk u dhimbset gjaja as jeta;
e ku lype Mbreti e i lype Shqipnia
keta ma t'paret jane n'fush t'mejdanit
keta ma t'rrepte jane n'balte dushmanit
jane celik per the t'taganit.
Marre vetit kurr s'i lame!
pa kesule n'krye pa opange n'kambe
na per Mbret e per Atdhe
per kanu , per bese e Fe,
s'druem me ra nder pre te thyeshme
s'druem me mesy kalate e rrembyeshme
e kahdo qi t'bjere Shqiptari
shkon rrufeja tu' e ndeze zhari
pushke e bese pse na i la i Pari
e ti tash vjen na thue
se n'Shqipni nji djale drangue
qi per Mbret e trojet t'veta
nuk i dhimbet gjaja as jeta
fort kerkova e s'mund gjeta....
Por s'ke faj: pse zani i zi
ai ka dale , po , per shqipni
qyshe se erdhe Pasha turceli
cese edhe t'huejve sot Shqiptari
qiri n'kambe do t'rrije qyqari
si punue ne s'na ka i Pari
Por po i lame tash na keto fjale
Ne Vranine , qe , un jam tue dale
cubat Knjazit me t'ia ndale
Vec t'i lypi un dyzet vete
dyzet vete , po , djelm te lete
qi te desin ku t'zatesin
si mund t'lejne vec e n'Shqipni
a po t'ap besen e Zotit
se pa u djege un n'flake t'barotit
s'ka me u leshue per t'gjalle Vranina
Avdi Pasha kenka cue
Osos doren ka shtrengue
aferim , bre, ti Oso Kuka!
Se ty t'thote fjala edhe duka
qi ke le nji sokol malit.
Zgjidh ku t'jete , po , pika e djallit,
edhe del ti n'ate rranze boke
n'ate Vranina , ku t'zezat loke
qi kane mbelue , ehu ! djelmte e ri
qi kane kthye rejat n'gjini
jane tue t'prite si drita diellin.
Foli Pasha. Buze s'Cukalit
n'krye t'javes dielli kur u cue
per me shndrite mbi kobe t shek'llit
ku u perbuzne shuen e drejta
Qafes s'Kalase , qe , ceta e Osos
po merr rrugen kah Vranina
Cete e vogel , por kreshnike
dyzet vete ma s'jane me t'njelun
djelm te zgjedhun n'mal e n'verri
jo per duke e per pashi
por per zemer e trimeri
Oso Kuka u ka pri
Oso Kuka , i rr'fe prej qiellet
shoq nuk ka kah vrane e kthiellet.
A she ' i here , ka i bje' sokakut
se c'm'i bajne t' t'gjith tungjatjeta!
se c'permendereshem xheverdarja
m'i flakon mbi sup te krahit
si ajo rr'feja n'ate t'thellimit!
N'flete t'sylanit- fole bollash-
catalue i ka kuburet
t' mendereshmet motra t't'idhte taganit
qi ndermjet u rri kercnue
veshe e mbathe e n'arme shtrengue
shtatin div, e sy'n si zgjeta
Oso Kuka n'jelek t'arit
pash e m'pash po i bjen pazarit
Ngjite mbas tij vjen shpata e dekes
Soko Tona i Gurit t' Lekes
Soko Tona si Valbona
larg permende n'keto male tona
si per buke n'shpi t'tij te ngraneme,
si per pushke e bese te dhaneme
Thone se i ka nja tri nishane
tri nishane me firmane
per sherbim qi i baka Mbretit
ketej e andej valen e detit.
Mbrapa i shkon qa' i biri i t'mirit
Taro Pellumbi i Jegumirit
Mandej vine dy re mizore
du djelmoca prej zagore
Kacel Doda e Kerni Gila
rritun si moce e karajfila.
Ehu! bre Oso , Oso-rr' feja
c'kane me t'name dy vasha t'reja:
c'kane me t'name dy bija nane
n'ato mrize e n'ato stane
kur , kercunat , kane me ndi'
se ke zgjedhur dy dhandrra t'ri
me i perpjeke me Mal te Zi.
Po a thue e njeh njate kime-zi
qi e ka ballin si sini
qi e ka synin si duhi
qi i ka shat'llat si nji ari ?
Ai asht Coku i Mar'Kole Dinit
prej Kabashit t'Dukagjinit
trim i cartun , trim si Zane
i pa tate edhe i pa nane
dy gur njite , thone , s'i ka lane
Per mbas ketij vjen ceta tjeter
do ma t'ri , do prap ma t'vjeter
por t'gjith moce me trimeni
Me trimeri e bujari
vec per duke e per pashi
dane ma n'shej njaj Jup Qehaja
Galo Keqi e Sinanaja
Vuksan Gjeli e Met Zeneli
e nder t'gjith -porsi hylle-drite
Preng Markola prej Mirdite
lype per pushke ky e per pleqni
e'merr prej shkodre e n'Peshkopi
Veshe e mathe e m'arme shtrengue
thue se krushq po duen me shkue
nja mbas nj'i po i bien Pazarit
si ajo re , qi prej Tivarit
ngjitet zi terthor ' vetona
per me shkrepe ndokahe t'e vona;
edhe kapen m'ate breg Buene
ku n'nji lunder e rretuene
Vend n'ate lunder t'gjith kur zune
rreqase asht lundra e veli u nde
edhe nise asht porsi re
tue ca valen nper Liqe
tue ca valen kah Vranina
ku pa bate nam Cetina.